HOE WERDEN DE 4 REUZENBEELDEN VOOR HET IJZERMONUMENT GEMAAKT?

  • Genre: n/a
  • Jaar: 1934
  • Beschrijving: Reportage over het maken van de beeldhouwwerken op de IJzertoren door beeldhouwer Karel Aubroeck. Vlaamsche Gebeurtenissen - Flandria Film. In 1928 is begonnen met de bouw van de IJzertoren, die vervolgens op 24 augustus 1930 is ingehuldigd. Het ontwikkelde zich al snel tot belangrijkste verzamelplaats van de bedevaartgangers die jaarlijks de IJzerbedevaart bijwoonden ter herdenking aan de gesneuvelde Vlaamse soldaten van de Eerste Wereldoorlog. Tijdens het Interbellum groeiden de IJzerbedevaarten uit tot belangrijkste manifestatie van de Vlaamse Beweging en vormden de kiem waaruit het Vlaams-nationalisme is gegroeid. Beschrijving: (1) "Hoe werden de vier reuzenbeelden voor het IJzermonument gemaakt?" Een van de beelden is gefilmd vanuit kikvorsperspectief. We zien het onderschrift "plus jamais la guerre" en een van de beeldhouwwerken. De camera gaat langzaam omhoog naar de kruiskop van de IJzertoren. (2) "In een prijskamp waaraan 39 beeldhouwers meedoen wordt het werk van Karel Aubroeck bekroond als het beste en het meest monumentale. Na een bijzondere studie kwam men tot het besluit, dat de beelden minstens 9 meter hoog moesten zijn. Daartoe waren gepaste gebouwen vereist en de beeldhouwer was verplicht deze eerst op te trekken". Beelden van de bouw van het atelier van de beeldhouwer. (3) "Karel Aubroeck, van Temsche". Aubroeck al wandelend, gekleed in een stofjas. (4) "Onder zijn leiding werden de werken aangevangen. De eerste grondvesten rijzen weldra op". Opnieuw beelden van de bouw van het atelier. De funderingswerken zijn beëindigd. (5) "Bomen moesten geveld worden. Beelden van opgestapelde boomstronken". (6) "De bouw gaat snel vooruit. Het is reeds maart en in augustus moet het eerste beeld aan de IJzertoren staan". Beelden van de bouw van het atelier. De werken zijn nu verder gevorderd. (7) "Het betonneeren van de dakbalken". We zien de betonbekisting. (8) "De kleiaarde: het beeld zou op uitvoeringsgrootte in kleiaarde worden opgebouwd". Er wordt eerst aarde of zand op de grond gestrooid, daarna worden de klompen klei op de grond gegooid. (9) "Eerst moet de klei gekneed worden om vaster en gelijkaardiger te zijn". De klei op de grond wordt met de voeten gekneed. (10) "Naar oud gebruik met de voeten "getrapt"". Daarna wordt de klei over de vloer uitgeduwd zodat er zich een dikke laag klei op de vloer van de werkplaats vormt. De beeldhouwer klimt naar boven. We zien dat een van de beelden reeds (of bijna) afgewerkt is. (11) "Het houten geraamte dat heel die massa klei zal te dragen hebben..." Er wordt plaaster op het beeld aangebracht. (12) "... tot het gansche beeld ingeplaasterd staat van voeten tot hoofd". Het bepleisterde beeld. (13) "... een reusachtig witte mommie gelijk". Opnieuw het bepleisterde beeld. (14) "Nadien worden de stukken een voor een afgetrokken en met kettingen naar beneden gelaten. Een zeer lastig werk". We zien een deel van de gietvorm aan kettingen hangen. (15) "Het aflaten van een dezer "moulen"". Opnieuw een stuk gietvorm aan kettingen. We zien ook de binnenkant met de vormen van het beeld. Enkele stukken staan tegen een muur. (16) "In deze plaatseren reuzenschelpen zal het beeld worden gegoten in beton en keïenmozaïek". De gietvormen liggen op de grond in het atelier. (17) "Een voor een worden met de hand de keien op de volledige oppervlakte van elk te gieten stuk vastgezet. Een werkje om geduld te leeren oefenen". Een vrouw legt keien in de gietvormen. (18) "Elk stuk wordt duchtig met ijzeren staven gewapend". De betonbewapening wordt gevlochten in de gietvormen. (19) "Daarna in beton gegoten". Het beton wordt aangemaakt. Daarna wordt het in de gietvormen gegoten. (20) "En zoo gaat het voort tot alle stukken gereed zijn". We zien verschillende gietvormen waarin beton gegoten wordt. Boven een van de stukken schijnt iemand met een lamp. We zien ook stukken waar nog geen beton in gegoten is. (21) "Vervolg binnen enkele oogenblikken". (22) "Hoe werden de 4 Reuzenbeelden van het IJzermonument gemaakt?" Tweede deel (23) "Na enkele dagen is het beton verhard en kan men de plaasteren schelp wegkappen". Het gips wordt van weggehaald. (24) "En uit den harrewar van ijzer en krijtblokken komt het beeld eindelijk te voorschijn". Het gips wordt verder weggehaald. (25) "De keien geven een aanblik als van ouden ruwen granietsteen". Een deel van het beeld. Er staat iemand bij. (26) "De voet van Renaat De Rudder is juist 1 meter". Een kind (meisje) zit naast de voet en zwaait naar de camera. (27) "De stukken zijn nu gereed om naar Diksmuide te worden gevoerd". Karel Aubroeck loopt voorbij een stuk van een beeld. We zien een deel van het beeld aan kettingen hangen. (28) "Het eerste stuk opgeladen". Het stuk aan de kettingen wordt bekeken door Aubroeck en het kleine meisje (vermoedelijk zijn dochter). Aubroeck en het kind gaan weg, het werk gaat verder. (29) "En daarna het tweede. Elk stuk weegt ongeveer 1800 kg". Een stuk wordt naar buiten gerold. (30) "Het vervoer gebeurt per autokamion". Een vrachtwagen met het stuk rijdt voorbij huizen (vermoedelijk op de kaai in Temse, deze plaats eerder gezien op een foto in het archief van De Landtsheer). (31) "Aan den voet van het IJzermonument. De stelling waarlangs de stukken zullen worden opgehaald". Diksmuide, de IJzertoren. De vrachtwagen aan de toren. Het stuk wordt uitgeladen. (32) "Het eerste stuk gereed voor plaatsing". Het stuk aan de voet van de stelling. (33) "Volledig geplaatst. Alleen de stelling moet nog worden weggenomen". Het volledige beeld met de stelling rondom. (34) "En daar prijkt nu het beeld in al zijn schoonheid, bouwkundig-sober". Het beeld zonder stelling. (35) ""Hooger dan mijn boeien rijst mijn ideaal." Renaat De Rudder". Het beeld in close-up. (36) "Het Joe English beeld". (37) "De beeldhouwer werkt aan een makette, die later eenigsinds zal gewijzgd worden". De maquette van het beeld (in klei). Aubroeck werkt aan de maquette. We zien een ander beeld van de beeldhouwer (een staande naakt vrouw) op de achtergrond. Opnieuw de maquette van het beeld, nu lijkt het echter een gefilmde foto te zijn. (38) "Wederom wordt, volgens dezelfde methode, het 9 meter-hooge beeld in klei opgebouwd". Het afgewerkte beeld in klei. Met Aubroeck. (39) "Joe English' leuze: ik dien ... Naar hoogere schoonheid om Vlaanderens wil". Opnieuw het afgewerkte beeld van klei in tegenwoordigheid van de beeldhouwer. (40) "Het zinnebeeldig zerkje van "Heldenhulde" versiert den achtergrond". Opnieuw het beeld, er wordt gefocust op het zerkje. (41) "Wederom wordt dezelfde bewerking als voorgaande toegepast". We zien iemand zakken met gips naar boven hijsen. Het gips wordt vermengd met water en op het beeld aangebracht. (42) "En einde Juli 1932 bracht men wederom het nieuwe beeld naar Diksmuide". De vrachtwagen rijdt een straat uit. Een opschrift aan een van de gebouwen "Burgerkring". En daarna (43) "Burgerkring restaurant". (44) "De laatste stukken op weg". Een stuk wordt door middel van een katrol opgehesen. Daarna zien we een vrachtwagen met het stuk wegrijden door het bos waar het atelier van de beeldhouwer zich bevond. (45) "Te Diksmuide. De nieuwe stelling". De beeldhouwer samen met enkele andere mensen aan de voet van de toren waar een stelling tegen gebouwd is. De camera filmt de toren van onder naar boven en houdt opnieuw halt bij de kruiskop. (46) "Beeldhouwer Aubroeck leidt zelf de werken". We zien Aubroeck naast een boom of een plant staan. Mensen in de stelling die het beeld afwerken. (47) "Op 21 Augustus 1932 werd het prachtige werk voor 200.000 bedevaarders plechtig onthuld". De IJzerbedevaart. Een toespraak. We zien Aubroeck links in beeld. Luidsprekers (zelfde luidsprekers als in Witte Vlam, De XIde IJzerbedevaart en de 21e IJzerbedevaart). De massa op de bedevaart. Vanaf de toren pant de camera van beneden naar boven. Blijft opnieuw staan bij de kruiskop. (48) "Maar rusteloos gaat het voort, en hier zien wij reeds het ontwerp voor het derde beeld". Maquette in klei van het derde beeld. (49) "De gebroeders Van Raemdonck, in elkaars armen sneuvelend aan den IJzer". Het afgewerkte beeld in klei. (50) "In een laatste poging reikend voor het ideaal waarvoor zij vielen". Opnieuw het beeld. Ook detailopnames van het beeld. Het in plaaster ingepakte beeld. Karel Aubroeck. (51) "Het vierde beeld voor den IJzertoren, door Karel Aubroeck". De camera pant op het beeld. Ook close-ups van het beeld. Hiertussen zit een zeer kort fragment van een gefilmde foto van een man, Aubroek staande bij het beeld. Daarna opnieuw het beeld. De IJzertoren. De camera filmt de tekst: "Hier liggen hun lijken als zaden in het zand. Hoop op den oogst O Vlaanderland!" De tekst "O Vlaanderland!" wordt twee maal getoond. Einde. Onder in het beeld wordt het embleem van het IJzerbedevaartcomité getoond. Flandria Film (het logo met de Leeuw van Vlaanderen).
  • Trefwoorden: EFG1914 / World War I / World War, 1914-1918 -- Monuments / Autonomy and independence movements / World War, 1914-1918 -- Belgium / War and society / World War, 1914-1918 -- Propaganda / images / beelden / ateliers / werkplaatsen / monuments / monumenten / statues / standbeelden / béton / beton / maçonnerie / metselwerk / construction / bouwnijverheid / cérémonies / plechtigheden / commémorations / herdenkingen / artisanat d'art / kunstnijverheid / artistes / artiesten / transports / vervoer / camions / vrachtwagens / Belgique / België / Dixmude / Diksmuide / Aubroeck, Karel / Aubroeck, Karel / Aubroeck, Karel / Aubroeck, Karel / Platteau, Juliaan / Platteau, Juliaan / mouvement flamand / Vlaamse Beweging / sculpture / beeldhouwkunst / Temse / Temse / mouvement flamand / Vlaamse Beweging / Verschaeve, Cyriel / Verschaeve, Cyriel / arts / kunsten / véhicules / voertuigen / cérémonies militaires / militaire plechtigheden / Europe / Europa / 1932 / 1932 / artisanat / handwerk / [1930-1939] / [1930-1939] / plâtre / gips / Première Guerre mondiale / Eerste Wereldoorlog / AVV-VVK / AVV-VVK
  • Provider: Cinémathèque Royale de Belgique
  • Rechten: In Copyright / VRT
  • Kleur: Black & White
  • Director: DE LANDTSHEER, CLEMENS
  • Sound: Without sound
  • Language: nl